Agroforestry is de verzamelnaam van landbouwsystemen waarbij bomen en struiken aan bestaande landbouwsystemen worden toegevoegd. Dit kan vele vormen aannemen en past binnen de akkerbouw, melkveehouderij of pluimveehouderij. Het kan zelfs in de vorm aannemen van een rationeel, productief voedselbos. Veel van de agroforestrysytemen waar we aan werken liggen echter veel dichter bij de boerenpraktijk van de akkerbouwer en melkveehouder.
Melkveehouderij
In de melkveehouderij gaat het bijvoorbeeld over het aanplanten van bomen en struiken ten behoeve van dierenwelzijn. Koeien maken gebruik van de luwte en schaduw en kunnen van bladeren en twijgen eten. Daarnaast planten we fruit- en notenproducerende bomen in het grasland. Dat kan bijvoorbeeld zoals we dat al generaties lang doen in de vorm van hoogstamboomgaarden, maar dan in een nieuw jasje, bijvoorbeeld door de de appel, peer en pruim te vervangen door kastanjes of walnoten. Daarnaast werken we aan systemen waarbij we bomen op rijen aanplanten, waartussen beweid of gemaaid kan worden.
Akkerbouw
In de akkerbouw planten we bomen en struiken praktisch altijd op rijen. De gewassen worden tussen de rijen bomen en struiken geteeld. Dit soort systemen wordt rijenteelt, of alley cropping genoemd. Ook hier is de variatie in systemen zeer groot en kunnen verschillende functies aan de bomen en struiken worden toegekend. Sommige akkerbouwers kiezen ervoor om bomen en struiken in te zetten als windremmers, die zo nu en dan worden afgezet voor ten behoeve van biomassa-winning. Andere akkerbouwers kiezen er voor om hun productie te diversificeren en planten rijen fruit- of notenproducerende bomen en struiken op hun akkers.
Ecosysteemdiensten
De variëteit van systemen is enorm. Wat ze gemeen hebben is dat ze allemaal belangrijke ecoysteemdiensten leveren zoals het vastleggen van koolstof, het vergroten van de biodiverstiteit, het verhogen van bodemkwaliteit, het verbeteren van stikstofefficientie. het vasthouden van water en het verbeteren van bodemkwaliteit. Daarnaast werken we met agroforestry aan een aantrekkelijk, gevarieerd en vaak geborgen landschap waar mens en dier zich thuisvoelt en mee verbonden voelt. Agroforestry heeft de potentie om hele gebieden duurzaam in te richten en daarmee ook bij te dragen aan allerlei sociaal-economische en maatschappelijke doelstellingen als leefbaarheid, lokale voedselproductie, saamhorigheid en werkgelegenheid.
Toepassingen en praktijkvragen
Agroforestry wordt anno 2024 door honderden boeren toegepast. Er zijn heel veel praktische vragen over hoe agrofrestry het best toegepast kan worden en wat de effecten zijn van verschillende systemen en manieren van onderhoud op productie, saldo en ecosysteemdiensten. Het Fieldlab heeft onder meer tot doel om de verschillende systemen te laten zien en te laten ervaren en verschillende praktijken (aanplant, oogst, onderhoud) te demonstreren en te testen.